เลือกใช้จุลินทรีย์และสารปรับสภาพน้ำอย่างไรให้เหมาะกับบ่อกุ้งของคุณ

ชมรมผู้เลี้ยงกุ้งฉะเชิงเทราได้พัฒนาและเปิดตัวกลุ่มผลิตภัณฑ์จุลินทรีย์และสารปรับสภาพน้ำชุดใหม่ เพื่อตอบสนองความต้องการของเกษตรกรผู้เลี้ยงกุ้งในปัจจุบัน โดยมุ่งเน้นการแก้ปัญหาที่ตรงจุด เพิ่มความสะดวกในการใช้งาน และมีราคาที่เข้าถึงได้ ประเด็นสำคัญของนวัตกรรมเหล่านี้ประกอบด้วย การพัฒนาจุลินทรีย์สูตรดั้งเดิมให้เป็นสูตรพร้อมใช้ที่มีความเข้มข้นสูง (กำลัง 9) สำหรับเกษตรกรที่ไม่ต้องการหมักขยายเชื้อ, การเปิดตัวผลิตภัณฑ์จุลินทรีย์อัดเม็ดซึ่งเป็นผลงานวิจัยร่วมกับ สวทช. เพื่อจัดการตะกอนและของเสียที่พื้นบ่อโดยเฉพาะสำหรับเกษตรกรรายย่อย และการนำเสนอสารปรับสภาพน้ำชนิดเม็ดเพื่อแก้ปัญหาไนไตรท์สูงซึ่งเป็นวิกฤตในระบบการเลี้ยงแบบน้ำหมุนเวียน ผลิตภัณฑ์ทั้งหมดถูกกำหนดราคาให้อยู่ในระดับที่จับต้องได้ ตั้งแต่หลักสิบถึงหลักร้อยบาท เพื่อช่วยเหลือเกษตรกรในสภาวะที่ราคากุ้งตกต่ำ

วิวัฒนาการของผลิตภัณฑ์จุลินทรีย์: จากสูตรหมักสู่สูตรพร้อมใช้

ชมรมฯ ได้ปรับปรุงสายผลิตภัณฑ์จุลินทรีย์เพื่อตอบสนองต่อความต้องการที่แตกต่างกันของเกษตรกร โดยเฉพาะการเพิ่มทางเลือกที่สะดวกและรวดเร็วขึ้น นอกเหนือจากสูตรดั้งเดิมที่ต้องผ่านกระบวนการหมักขยาย

• ผลิตภัณฑ์ดั้งเดิม:

    ◦ จุลินทรีย์สูตรน้ำ: เป็นผลิตภัณฑ์พื้นฐานที่ใช้กันมาอย่างต่อเนื่อง เหมาะสำหรับเกษตรกรในพื้นที่ใกล้เคียง

    ◦ จุลินทรีย์สูตรผง: พัฒนาขึ้นเพื่อความสะดวกในการจัดเก็บและขนส่งสำหรับสมาชิกในต่างจังหวัด ยังคงต้องใช้กระบวนการหมักขยายร่วมกับ ”อาหารเลี้ยงเชื้อ” ก่อนนำไปใช้งาน

• ผลิตภัณฑ์ใหม่แบบพร้อมใช้ (ไม่ต้องหมัก): เพื่อตอบโจทย์เกษตรกรกลุ่มที่ไม่ต้องการหรือไม่สะดวกในการหมักขยายเชื้อ ชมรมฯ ได้พัฒนาผลิตภัณฑ์สูตรใหม่ที่สามารถผสมน้ำแล้วสาดลงบ่อได้ทันที โดยเพิ่มความเข้มข้นของจุลินทรีย์ (กำลัง) เพื่อให้ได้ประสิทธิภาพเทียบเท่าหรือดีกว่าสูตรหมัก

    ◦ AmDrop (แอมดรอป):

        ▪ วัตถุประสงค์: ลดปริมาณแอมโมเนียในบ่อเลี้ยง ซึ่งมักจะสูงขึ้นหลังจากการเลี้ยงไปแล้วประมาณ 40 วัน

        ▪ การใช้งาน: ผสมน้ำแล้วสาดลงบ่อได้โดยตรง แนะนำให้ใช้ในช่วงเวลากลางวัน

    ◦ M40 (สูตรใหม่):

        ▪ วัตถุประสงค์: ช่วยลดตะกอนเบาและสารอินทรีย์ในบ่อ

        ▪ การพัฒนา: ได้รับการเพิ่มประสิทธิภาพจากสูตรเดิมให้มีความเข้มข้นสูงขึ้น เพื่อให้เหมาะกับการใช้งานแบบไม่ผ่านการหมัก

นวัตกรรมจุลินทรีย์อัดเม็ด: การแก้ปัญหาที่ก้นบ่อ

ผลิตภัณฑ์นี้เป็นผลจากความร่วมมือด้านการวิจัยและพัฒนาระหว่างชมรมฯ และสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) ซึ่งประสบความสำเร็จและผ่านการทดสอบในบ่อเลี้ยงมาแล้วเกือบ 50 บ่อ

• แนวคิดการพัฒนา: เป็นการต่อยอดจากจุลินทรีย์กลุ่มที่ใช้ลดแอมโมเนีย (AmDrop) และลดสารอินทรีย์ (M40) มาพัฒนาในรูปแบบเม็ด เพื่อให้จุลินทรีย์ทำงานได้อย่างตรงจุดที่บริเวณพื้นบ่อ

• วัตถุประสงค์หลัก:

    ◦ ลดแอมโมเนียและย่อยสลายสารอินทรีย์ในบริเวณที่มีเลนหรือตะกอนสะสม

    ◦ แก้ปัญหาใน ”จุดอับ” ของบ่อที่ระบบหมุนเวียนของน้ำเข้าไม่ถึง

• กลุ่มเป้าหมาย: เหมาะอย่างยิ่งสำหรับเกษตรกรรายย่อย และบ่อเลี้ยงที่ไม่มีระบบดูดเลนกลางบ่อ (บ่อท้องกระทะ) ซึ่งตะกอนมักจะกระจายอยู่ทั่วพื้นบ่อ

• คุณสมบัติและการใช้งาน:

    ◦ รูปแบบ: อัดเม็ดเพื่อให้มีน้ำหนักและจมลงสู่พื้นบ่อได้โดยตรง

    ◦ การทำงาน: เมื่อเม็ดจุลินทรีย์ตกลงถึงพื้นบ่อจะละลายและเริ่มทำงานทันที

    ◦ อัตราการใช้:

        ▪ ช่วงกุ้งเล็ก: ประมาณ 5 กิโลกรัมต่อไร่

        ▪ ช่วงกุ้งใหญ่: ประมาณ 10 กิโลกรัมต่อไร่

    ◦ ความถี่: สัปดาห์ละ 1 ครั้ง

    ◦ ช่วงเวลา: สามารถใช้ได้ทุกเวลา แต่แนะนำให้ใช้ช่วงกลางวัน

ผลิตภัณฑ์ใหม่: สารปรับสภาพน้ำชนิดเม็ดสำหรับลดไนไตรท์

ชมรมฯ ได้เปิดตัวผลิตภัณฑ์ใหม่ล่าสุด ซึ่งไม่ใช่จุลินทรีย์ แต่เป็นสารปรับสภาพน้ำที่ถูกพัฒนาขึ้นมาในรูปแบบเม็ดเพื่อแก้ปัญหาเร่งด่วนที่พื้นบ่อ

• ลักษณะเด่น: มีลักษณะเป็นเม็ดคล้ายจุลินทรีย์อัดเม็ด แต่มีขนาดและสีที่แตกต่างกันอย่างชัดเจน

• วัตถุประสงค์หลัก:

    ◦ ลดไนไตรท์ (Nitrite) อย่างรวดเร็ว: เป็นการแก้ปัญหาแบบ ”ทางด่วน” สำหรับบ่อที่มีค่าไนไตรท์สูง ซึ่งส่งผลกระทบโดยตรงต่อสุขภาพและการรอดของกุ้ง โดยเฉพาะในเขตภาคตะวันออกที่ใช้ระบบน้ำหมุนเวียนและไม่มีการเปลี่ยนถ่ายน้ำบ่อย ทำให้ของเสียสะสมจนกลายเป็นไนไตรท์

    ◦ ลดแก๊สไข่เน่า (Hydrogen Sulfide): รูปแบบเม็ดทำให้สารเคมีลงไปทำงานที่พื้นบ่อ ซึ่งเป็นแหล่งกำเนิดของแก๊สไข่เน่าได้อย่างมีประสิทธิภาพ

• กลุ่มเป้าหมาย: เหมาะสำหรับบ่อเลี้ยงทุกประเภทที่ประสบปัญหาไนไตรท์สูง โดยเฉพาะบ่อที่จะทำการปล่อยลูกกุ้งในสภาวะน้ำเค็มต่ำ (ประมาณ 4-5 ppt) ซึ่งค่าไนไตรท์ที่สูงจะส่งผลให้อัตรารอดต่ำ

• การใช้งาน:

    ◦ วิธีการ: หว่านให้ทั่วบ่อ

    ◦ อัตราการใช้: ประมาณ 10 กิโลกรัมต่อไร่

กลยุทธ์และแรงผลักดันเบื้องหลังการพัฒนา

การพัฒนาผลิตภัณฑ์ทั้งหมดอยู่ภายใต้นโยบายของ นายกชาลี จิตประสงค์ ประธานชมรมผู้เลี้ยงกุ้งฉะเชิงเทรา โดยมีเป้าหมายหลักดังนี้:

1. ตอบสนองความต้องการของเกษตรกร: สร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ที่แก้ปัญหาได้จริงและสอดคล้องกับรูปแบบการทำงานของเกษตรกรยุคใหม่ที่ต้องการความสะดวกและรวดเร็ว

2. ความร่วมมือด้านการวิจัย: ทำงานร่วมกับหน่วยงานวิจัยชั้นนำ เช่น สวทช. และมหาวิทยาลัยต่างๆ เพื่อนำองค์ความรู้ทางวิทยาศาสตร์มาพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ที่ใช้ได้ผลจริง เช่น ”อาหารเลี้ยงเชื้อ” ที่พัฒนามาเพื่อช่วยให้การหมักจุลินทรีย์มีประสิทธิภาพดีขึ้นแม้ในฤดูหนาวที่มีอุณหภูมิต่ำ

3. ช่วยเหลือเกษตรกรด้านต้นทุน: ผลิตภัณฑ์ทั้งหมดถูกตั้งราคาให้เกษตรกรสามารถเข้าถึงได้ง่าย โดยมีราคาตั้งแต่ หลักสิบ (40-50 บาท) ถึงหลักร้อยต้นๆ เพื่อช่วยลดต้นทุนการผลิตและสนับสนุนเกษตรกรในภาวะที่ราคากุ้งตกต่ำ

ข้อมูลการติดต่อและคำแนะนำ

เกษตรกรที่สนใจผลิตภัณฑ์หรือต้องการคำปรึกษาเกี่ยวกับการเลี้ยงกุ้ง สามารถติดต่อได้โดยตรงที่:

• ผู้ให้ข้อมูล: คุณกิตติพัฒน์ ศรีสมวงษ์

• เบอร์โทรศัพท์: 083-588-1585